20:57 ZAZALAR . Ali Meymandar. | |
| ZAZALAR TARİH Zazalar, Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında yaşadıkları soykırım, sürgün ve sistemli asimilasyon politikaları nedeniyle, diğer halklara göre geçikmeli olarak 1980´lerin ortalarında Ulusal anlamda örgütlenmeye başlayabildirler.  -Zazaların kullandıkları Dımli / Dımili ismini Deylemi´lerle ilişkilendirerek Zazaların Deylemi olduklarını ve 945 - 1055 yılarında, Deylemlilerin kurduğu İran ve Irak'ta hakimiyet sağlayan İrani ve Şii karakterli bir hanedan olan Büveyhiler hanedanını da Zazaların kurduğunu yazmış tarihçiler vardır. -Sasani hanedanlığının, SASA-ZAZA isim benzerliğinden yola çıkarak ZAZA olduğu ifade edilir. -Zaza isminin geçtiği en eski kaynak, Ahemeniş İmparatoru l. Darius´un MÖ 5. yüzyılda bir çok dilde hazırlattığı Behistun yazıtında ´´Zazana´´ Fırat-Dicle hevzasında bulunan bir yerleşim yeri olarak geçer. -Tarihçi R. Blaga, Iran halkları el kıtabında,“Muşkiler, Huriler, Tabariler, Gilanlar, Amollar, Deylemliler ve Zazalar; Kürtler‘in ataları Medler‘den ve İranlılar‘ın ataları Aryaniler‘ den 1.000 yıl önce bölgeye geldiler” yazar...  ZAZA DİLİ Zazaca, Hint-Avrupa dil ailesinin İrani diller gurubunun Kuzey-Batı koluna dahildir. Beluçi, Gorani ve Sengseri dilleriyle Kuzey-Batı kolunun Hyrkani (Gurgan) alt gurubunu teşkil etmektedir. Zazaca’nın diğer akraba olduğu diller arasında Talişi, Mazenderani, Semnani, Gileki, Tati, Herzendi, Kürtçe, Farsça sayılabilir. Gramer ve kimi önemli sözcükler açısından Zazaca’ya yakın olan diller Kuzey-İran’da, Hazar Denizi kıyısında konuşulan dillerdir. Zazaca’yı ilk olarak başlıbaşına bir dil olduğunu, yaptığı derleme, araştırma ve incelemeleriyle kanıtlayan ilk dilbilimci Oskar Mann’dır. Oskar Mann’ın 1903’ten 1907’ye kadar yaptığı araştırmalarını ilerletip kitap haline getiren Karl Hadank, “Die Mundarten der Zâzâ” adlı bilimsel eseri 1932 yılında kitaplaştırmıştır. Böylece İranoloji dilbilimde Zaza dili bugüne kadar dilbilimcilerin hemfikirliliğiyle başlıbaşına olarak tanınma durumunu korumakta. DİN Zazalar’ın hemen yarısı Alevi, yarısı da Sünni´dir ve Sünni kesimde ayrıca Şafii ve Hanefi Zazalar mevcuttur. Ali Meymandar | |
|
| |
| Total comments: 0 | |